2013’ün Mayıs ayında başlayan ve Türkiye genelinde devam eden Gezi Parkı protestoları, Türkiye tarihinin en kitlesel eylemi oldu. Gezi Parkı protestoları aynı zamanda Türkiye’de barışçıl protestonun hükümet eliyle kısıtlanması konusunda bir dönüm noktasıdır.

Taksim Gezi Parkı’nın yıkılarak Topçu Kışlası'nın, imar izni olmadan yeniden inşa edilmesini engellemek amacıyla başlayan protestolar, parkta konaklayan eylemcilerin çadırlarının yakılmasıyla kitleselleşerek tüm Türkiye’ye yayıldı. Günler geçtikçe o güne dek eşi görülmemiş şiddette polis müdahaleleri yaşandı, protestocu sayısı ise giderek arttı. 2 Haziran’dan itibaren polis Gezi Parkı ve çevre bölgesinden çekilse de diğer bölgelerde polis müdahaleleri devam etti. 16 Haziran’da ise polis şiddetli bir müdahale ile Gezi Parkı ve çevresini boşalttı. Protestolar sonraki süreçte başka alanlarda devam etse de yavaş yavaş sönümlendi. Üç haftaya yakın süren eylemlerde Türkiye genelinde biri polis, sekiz kişi yaşamını yitirirken, 10 bine yakın insan da yaralandı. Binlerce kişi adli kovuşturmaya uğradı.

Hükümetin, Gezi Parkı’nı yıkma planına karşı kitlesel çapta düzenlenen büyük ölçüde barışçıl Gezi protestolarını yönlendirmek ve finanse etmekle suçladığı 7 kişi sonrasında açılan davada beraat etmelerine rağmen, beraat kararları bozuldu ve kişiler yeniden yargılanarak tutuklandı. Uluslararası Af Örgütü, bu davada tutuklanan Osman Kavala, Mücella Yapıcı, Çiğdem Mater, Mine Özerden, Can Atalay, Tayfun Kahraman ve Hakan Altınay’ı düşünce mahkumu ilan etti.

1 Mayıs Türkiye’de ilk kez 1976 yılında Taksim Meydanı’nda kitlesel olarak kutlandı. 1977’de ise on binlerce kişinin katılımı ile Taksim Meydanı’nda buluşuldu. Kutlamalar sırasında meydanın her yerinden silah sesleri duyuldu. Katılımcılar panik halinde kaçmaya çalışırken polis; ses bombaları ve panzerlerle kalabalığa müdahale etti. Meydandan uzaklaşmaya çalışanlar, Kazancı Yokuşu'na park etmiş bir kamyonun önünde sıkıştı ve birçok kişi hayatını kaybetti. Tarihe Kanlı 1 Mayıs olarak geçen olaylara dair hiçbir emniyet veya devlet yetkilisi yargı önüne çıkmadı. Resmi tatil günü olan 1 Mayıs, 1980 Darbesi ile birlikte yeniden çalışma günü haline getirildi.

30 yıl boyunca 1 Mayıs’ı Taksim’de kutlamak isteyen binlerce kişi gözaltına alındı ve yargılandı. 2009 yılında 1 Mayıs, yeniden resmi tatil ilan edildi. Tam 32 yıl aradan sonra ilk kez Taksim’de serbestçe kutlansa da 3 yıl sonraki kutlamalar, Taksim’deki inşaat çalışmaları gerekçe gösterilerek yeniden yasaklandı. Taksim hala 1 Mayıs kutlamalarına kapalı.

Karadeniz Bölgesi'nde devam eden Hidroelektrik Santrali inşaatları nedeniyle, köylerin boşaltılması ve mahkemenin yürütmeyi durdurma kararı vermesine rağmen yeni projelerle halka gidilmesi Taksim Meydanı’nda protesto edildi. Taksim Tramvay durağında toplanan protestocular ‘Su haktır satılamaz‘ yazılı pankart açtı. İstiklal Caddesi boyunca yürüyüş yapan grup Galatasaray Lisesi önünde eylemi sonlandırdı.

Gazeteci Hrant Dink, 19 Ocak 2007 tarihinde kurucusu ve Genel Yayın Yönetmeni olduğu Agos Gazetesi önünde düzenlenen suikast sonucu öldürüldü. 20 Ocak günü düzenlenen cenaze töreni için Agos Gazetesi’nin önünden başlayan bir yürüyüş gerçekleştirildi. Katılımın yüz binleri bulduğu kortej; Taksim, Unkapanı, Aksaray istikametinden ilerleyerek Yenikapı‘ya kadar yaklaşık 9 kilometre yürüdü.

Hrant Dink’in öldürülmesinde sorumluluğu bulunan herkes adalet önüne çıkarılmadı. O tarihten bu yana her 19 Ocak’ta Taksim ve Agos Gazetesi'nin Osmanbey'deki eski çalışma ofisinin bulunduğu Sebat Apartmanı'nın önünde binlerce kişinin katılımıyla anma etkinlikleri gerçekleştiriliyor. Hrant Dink'in, öldürülmeden kısa süre önce yayınlanan, sürekli tehdit altında yaşamayı tarif ettiği “Güvercin Tedirginliği” başlıklı yazısına atfen anma etkinliklerinde güvercin sembolü sıklıkla kullanılıyor.

1993 yılında Türkiye’deki ilk Onur yürüyüşünü gerçekleştirmek üzere bir araya gelen aktivistler daha İstiklal’e çıkamadan gözaltına alındılar. 2. Onur Yürüyüşü ise ancak 2003 yılında İstiklal Caddesi’nde gerçekleştirildi. Ardından LGBTİ+ Onur Yürüyüşleri diğer şehirlere de yayılarak yıllarca devam etti.

12 yıl barışçıl bir şekilde devam eden İstanbul LGBTİ+ Onur Yürüyüşü, 2015 yılında, İstanbul Valiliği tarafından yasaklandı ve ilk defa polis yürüyüşe müdahale etti. 2015’ten günümüze, Türkiye’de Onur Yürüyüşleri yasaklarla ve polis müdahalesi ile engellenmeye çalışılıyor ancak aktivistler bir araya gelme ısrarını sürdürüyor.

2010 yılında LGBTİ+ Onur Haftası’ndan bir hafta önce, İstanbul’da ilk Trans Onur Haftası ve Trans Onur Yürüyüşü gerçekleştirildi. 2016 yılına kadar barışçıl bir şekilde gerçekleştirilen Trans Onur Yürüyüşleri bu yıldan itibaren yasaklanmaya başlandı ve yürüyüşlere katılanlar polis müdahalesiyle karşılaştı. 2017 ve 2023 yılları arasında Trans Onur Yürüyüşü ve Trans Onur Haftası etkinlikleri gerçekleştirilemedi.

Trans Onur Yürüyüşü, 2023 yılının haziran ayında yeniden sokaklara döndü.

Ermeni Soykırımını Anma Platformu öncülüğünde bir araya gelen binlerce kişi, 100. yılında 1915 yılında yaşananları anmak için İstiklal Caddesi üzerinden bulunan Fransız Konsolosluğu’nun önünde bir araya geldi. Anmada, yüz yılın ardından 1915’in tanıklıkları ve hikayeleri paylaşıldı. Ermeni ezgileri eşliğinde gerçekleştirilen anmada, 1915’te hayatını kaybedenlerin fotoğrafları yere serilerek mum yakıldı. Buluşmada adalet ve yüzleşme talepleri seslendirildi. Ardından grup üyeleri yere oturarak 1 saatlik sessiz eylem yaptı.

Mahsa (Jina) Amini 13 Eylül 2022’de İran’da sözde ahlak polisleri tarafından ayrımcı zorunlu örtünme yasalarına uymadığı gerekçesiyle keyfi olarak gözaltına alındı. Görgü tanıkları Mahsa’nın polis aracı içerisindeyken şiddetle dövüldüğünü belirtti. Birkaç saat sonra hastaneye götürülen Mahsa maruz bırakıldığı şiddet sonucu komaya girdi ve üç gün sonra 22 yaşında hayatını kaybetti. Mahsa’nın öldürülmesi İran’da aylar boyunca sürecek protestoların fitilini ateşledi.

Mahsa Amini’nin ölümünün ardından dünyanın dört bir yanında da kadınlar destek için sokağa çıktı. Mahsa için adalet talebi ve dayanışma mesajlarıyla Taksim Meydanı’nda bir araya gelen kadınların protestosu polis tarafından engellendi, ablukaya alındı ve iki kadın gözaltına alındı.

2010 yılında Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı'nın, yetkisi olmamasına rağmen Youtube'a erişimi engellemek amacıyla Google'a ait IP adreslerini engellemesi sonucu birçok Google servisine erişilemedi. Sansüre karşı çıkan bir grup akademisyen, sivil toplum temsilcisi ve internet kullanıcısı "Sansürsüz İnternet - İnternette Sansüre Karşı Ortak Platform"u kurdu. Platform, ifade özgürlüğü ile bilgiye erişim hakkını savunmak ve 5651 sayılı kanunun sansür amaçlı kullanımına karşı çıkmak için bir yürüyüş düzenledi. 17 Temmuz 2010'da on binlerce internet kullanıcısının katıldığı yürüyüşte "Devlet Sansürü Sizi Gerçeklerden Korur" pankartları taşındı.

İlerleyen yıllarda sansüre karşı yapılan eylemler devam etti. 2011'de Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunca hazırlanan “Güvenli internet” taslağına karşı Türkiye'nin otuz bir şehrinde aynı anda “İnternetime Dokunma” protestoları gerçekleştirildi.

Katılımcıların Facebook ve Twitter üzerinden örgütlenerek gerçekleştirdiği eş zamanlı protestolardan en kalabalık olanı Taksim İstiklal Caddesi’nde düzenlendi. Protestoya on binlerce kişi katıldı.

İsrail ablukası altındaki Gazze’ye insani yardım götüren Mavi Marmara gemisine, uluslararası sularda İsrail güçlerince düzenlenen baskın sonucu 9 kişinin yaşamını yitirmesi Taksim’de binlerce kişinin katılımıyla protesto edildi. Mavi Marmara Protestoları, 31 Mayıs 2010'da gerçekleşen saldırının yıl dönümlerinde binlerce kişinin katılımıyla düzenlendi. Filistin bayrakları ile yürüyüş yapan protestocular İsrail’in Filistin topraklarında işgaline son vermesi yönünde çağrı yaptı.

Vicdani retçi; dini, politik veya düşünsel nedenlerle askerlik yapmayı ya da herhangi bir askeri hiyerarşi içinde bulunmayı reddeden kişileri tanımlamak için kullanılan bir kavram.

2012 yılında Vicdani Ret Haftası etkinliklerinin sonunda Tünel'den Taksim Meydanı'na yapılan yürüyüşün ardından 14 kadın ve erkek vicdani retlerini kamuoyu ile paylaştı. Bazılarının alkışlarla gruba destek vermesine rağmen korteje tepki gösterenler de oldu. Tepkilerin yükselmesinin ardından polis eylemcileri korumak yönündeki yükümlülüğünü yerine getirdi ve güvenlik önlemi aldı. Eylemciler yaptıkları basın açıklamasında “Avrupa Konseyi üyesi 47 ülke içinde vicdani reddi yok sayan, vicdani retçilere sivil ölümler yaşatan, barış için söz söyleyenleri 'halkı askerlikten soğutmak' suçlamasıyla 318. maddeden yargılayan ve hapseden devletin var oluşunu savaşlardan aldığını biliyoruz. Bu yüzden savaşın acımasızlığını en derin biçimde yaşadığımız coğrafyanın insanları olarak savaşa karşı sesimizi yükseltiyoruz" ifadelerini kullandı.

Irak Savaşı’na karşı protestolar, 2002 yılında başlayarak 2003 yılındaki Irak’ın işgali sırasında ve sonrasında birçok ilde geniş katılımla gerçekleşti. Savaş karşıtı örgütler, sivil toplum kuruluşları, siyasi partilerin desteğiyle gerçekleştirilen protestolar İstanbul ve Ankara’da uzun süre devam etti. İstanbul’daki protestolar ağırlıklı olarak Taksim, Beşiktaş ve Beyazıt Meydanı’nda düzenlendi, Taksim Meydanı’ndaki protestolara avukatlar, öğrenciler ve savaş karşıtı aktivistler yoğun katılım gösterdi.

NATO üyesi olan Türkiye’nin, ABD’nin talebiyle savaşta bir üs olarak kullanılmasına yönelik tezkere bu kitlesel protestoların etkisiyle TBMM’de 1 Mart 2003 günü yapılan oylamada reddedildi.

1924 yılında hizmete giren ve bölgenin sembolik mekanlarından olan Emek Sineması’nın, Bakanlar Kurulu kararı ile yıkılmasının önünün açılması Türkiye’de büyük ses getirdi. Çok sayıda sanatçının da yer aldığı protesto gösterileri düzenlendi. 7 Nisan 2013’te yapılan protestoda, Emek Sineması’nın bulunduğu Yeşilçam Sokağı’na girmek isteyen yüzlerce insan polis müdahalesine maruz kaldı. Gözaltına alınan bazı protestocular hakkında dava açıldı. Bu kişiler daha sonra beraat etti ancak tarihi sinema 20 Mayıs 2013'te tamamen yıkıldı.

2015 yılında, mahkeme Emek Sineması’nın yerine yapılan alışveriş merkezi inşaatı hakkında yürütmeyi durdurma kararı verdi. Mahkeme kararına rağmen inşaatın devam etmesi üzerine Emek Sineması önünde bir araya gelen insanlar yaşanan hukuksuzluğu protesto etti.

Taksim’deki ilk 8 Mart kutlaması 1992 yılında gerçekleştirildi. Kadınlarca gerçekleştirilmek istenen yürüyüş, polisler tarafından engellendi ve kadınlar gözaltına alındı. Bir sonraki yıl “Tecavüze Hayır!” sloganı ile Beyoğlu’nda bir açık hava etkinliği düzenleyen kadınlar, 1997’deki protestoya 10bini aşkın kişi ile katıldı.

Taksim’deki ilk Feminist Gece Yürüyüşü ise 2003 yılında gerçekleştirildi ve bu tarihten itibaren kadınlar her 8 Mart’ta Taksim’de sokakları doldurdu.

Feminist Gece Yürüyüşüne yönelik ilk engelleme 2019 yılında gerçekleşti; Taksim’e çıkan yollar polis barikatlarıyla kapatıldı. 8 Mart’a yönelik 2019 yılında başlayan Taksim ablukası giderek şıkılaştırıldı. Yasaklara ve polis şiddetine rağmen kadınlar 8 Mart’ı kutlamak için Feminist Gece Yürüyüşlerinde bir araya gelmeye devam ediyor.

12 Haziran 2011’deki genel seçimler öncesinde dönemin Başbakanı, Hopa/Artvin’de bir miting düzenledi. Aynı gün aralarında emekli öğretmen Metin Lokumcu’nun da bulunduğu kişiler Doğu Karadeniz’in akarsuları üzerinde kurulan hidroelektrik santral (HES) inşaatlarının bölgede yarattığı tahribat ve çay tarımında yaşanan sorunlara dikkat çekmek için Hopa Meydanı’nda bir basın açıklaması yapmak istedi.

Protestolar boyunca göstericilere yoğun şekilde biber gazı kullanılarak müdahale edildi, müdahale sırasında gaz fişekleriyle yaralananlar oldu. Yoğun biber gazı kullanımı nedeniyle fenalaşan emekli öğretmen Metin Lokumcu kaldırıldığı Hopa Devlet Hastanesi’nde hayatını kaybetti. Metin Lokumcu’nun ölümünün ardından, Galatasaray Lisesi önünde toplanan protestocular, pankart ve sloganlar eşliğinde Taksim Meydanı'na kadar yürüdü.

Lokumcu’nun ölümüne ilişkin Artvin İl Emniyet Müdürü ve Hopa İlçe Emniyet Müdürü'nün aralarında bulunduğu 13 polis hakkındaki dava ancak 9 yıl 5 ay sonra açılabildi, ancak dava hala sonuçlanmadı.

Manisa’nın Soma ilçesindeki maden ocağında çıkan yangında 301 madencinin yaşamını yitirmesi, Beyoğlu Tünel Meydanı'nda toplanılarak gerçekleştirilen bir yürüyüş ile protesto edildi. Çok sayıda eylemci facianın sorumlularının adalet önüne çıkarılması talebiyle sendikalar ve sivil toplum kuruluşlarının çağrısıyla bir araya geldi. Protestocuların önü, Beyoğlu Tünel Meydanı'nda TOMA ve Çevik Kuvvet ekipleri tarafından kesildi. Kolluk kuvvetleri protestoculara TOMA ve biber gazı kullanarak müdahale etti. Müdahale sırasında 39 kişi gözaltına alındı.

Cumartesi Anneleri, zorla kaybedilen yakınlarının akıbetini sormak ve faillerin yargılanmasını talep etmek için 7 Mayıs 1995’ten beri her cumartesi saat 12.00’de Galatasaray Meydanı’nda buluşuyor.

Ancak 700. Hafta buluşması, 25 Ağustos 2018 tarihinde Beyoğlu Kaymakamlığı tarafından yasaklandı ve polisin sert müdahasi neticesinde en az 46 kişi gözaltına alındı.

2023 yılında Anayasa Mahkemesi, bu müdahalelerin toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkını ihlal ettiği iddiasıyla hak ihlali kararı verdi.

Cumartesi Anneleri/İnsanları, ‘hak ihlali’ kararının ardından 8 Nisan 2023’te bir kez daha Galatasaray Meydanı’na çıkmak istedi ancak polis tekrar müdahalede bulunarak, kayıp yakınlarını gözaltına aldı. O tarihten beri Cumartesi Anneleri/İnsanları her hafta eylemleri ile sembolleşen Galatasaray Meydanı’na geliyor ancak hukuksuz bir şekilde gözaltına alınmaya devam ediyor.

Cezaevinde bulunan ağır hasta tutuklu ve mahkumların durumuna dikkat çekmek ve bu kişilerin sağlık hizmetlerinden gerektiği gibi yararlanabilmesini sağlamak amacıyla düzenlenen F Oturması eylemleri 2012 yılından bu yana devam etmektedir. İlk döneminde Galatasaray Meydanı’ndan düzenlenen eylemler, Galatasaray Meydanı’nın protestolara kapatılmasının ardından Taksim’de İnsan Hakları Derneği İstanbul Şubesi önüne taşındı.

Galatasaray Lisesi önünde toplanan DurDe Platformu üyeleri, Suriye’deki iç çatışmalardan kaçarak Türkiye’ye gelmeye çalışan sığınmacıların geçişine izin verilmemesini protesto etti. Türkiye 2011’de başlayan çatışmalardan kaçan Suriyelilerin ülkeye girişine uzun bir süre izin vermiş ancak 2015 itibariyle sınır kontrollerini sıkılaştırarak, Türkiye’ye girmek isteyen kişileri engellemeye başlamıştı. Protestoda, Suriyeli mültecilerin Türkiye vatandaşlarıyla eşit haklara sahip olması gerektiği belirtilerek, mültecilerin siyasi saflaşmada kullanılabilecek bir kitle olmadığının altı çizildi.

24 Şubat 2022’de Rusya silahlı kuvvetlerinin Ukrayna’ya geniş kapsamlı işgal harekatı başlatması tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de protesto edildi. Ülkelerinden uzakta sevdiklerinin ve yakınlarının durumundan endişe duyan Ukraynalılar ellerinde Ukrayna bayrakları ile İstiklal Caddesinde bulunan Rusya Konsolosluğu önünde bir araya geldi.

Onlarca kişinin katıldığı eylemde Rusya aleyhine Türkçe, Ukraynaca ve İngilizce pankartlar açan ve sloganlar atan onlarca kişi saldırıları kınadı.

Eski Diyarbakır Baro Başkanı Tahir Elçi’nin Diyarbakır’daki tarihi Dört Ayaklı Minare önünde basın açıklaması yaptığı sırada öldürülmesini protesto etmek isteyen kişiler İstiklal Caddesinde bulunan eski İstanbul Barosu önünde bir araya geldi. Basın açıklaması yapmak isteyen gruba polis; plastik mermi, biber gazı ve TOMA’larla müdahale etti. Bazı milletvekillerinin eyleme dahil olmasının ardından polis müdahalesi kesilirken, grup basın açıklamasının ardından dağıldı.

Türkiye’de 90’lardan itibaren 20 yıl boyunca çeşitli vesilelerle devam eden başörtüsü yasaklarına dair protestolardan biri de 2011 yılında gerçekleşen Akademik Personel ve Lisans Üstü Eğitim Giriş Sınavı (ALES)’te başörtüsünün yasaklanması yönündeki Danıştay başvurusuna yönelik protestodur.

Eğitim-İş Sendikası’nın ALES sonbahar dönemi kılavuzunda başı açık olarak sınava girilmemesi halinde sınavın geçersiz sayılacağı şeklinde ibarelerin yer almaması gerekçesi ile açılan davada, Danıştay 8. Dairesi yürütmeyi durdurma kararı verdi. 22 Ocak tarihinde sivil toplum örgütlerinin çağrısıyla üniversite öğrencileri Danıştay’ın kararını protesto etmek için bir araya geldi. “At Gözlüğünü Danıştay, Başörtüsü Asıl Kimliğimizdir” pankartı ile Taksim meydanında toplanan öğrenciler, başörtüsüne özgürlük getirilmesi yönündeki taleplerini içeren bir basın açıklaması okudu.

1 hafta boyunca kendisinden haber alınamamasının ardından, 23 yaşındaki LGBTİ+ hakları aktivisti trans Hande Kader’in yakılmış cesedi 12 Ağustos 2016 tarihinde ormanlık bir alanda bulundu.

21 Ağustos’ta Hande Kader için adalet talebiyle bir araya gelen yüzlerce kişi “Bir kişi daha eksilmeyeceğiz, Hande Kader için adalet, herkes için adalet” dövizleri ile Taksim Tünel’den yürüdü. Yürüyüş boyunca kitleyi takip eden polis ekipleri kurduğu barikatlarla Galatasaray Meydanı’na ulaşmalarına engel oldu. Hande Kader, 2015’te engellenen İstanbul Onur Yürüyüşü’nde polis müdahalesine tepki gösterirken çekilen fotoğrafı ile hafızalarda yer etmeye devam ediyor.

Türkiye’deki ilk 25 Kasım yürüyüşlerine ilişkin ne yazık ki kesin bir bilgi bulunmuyor. Bilinen en eski tarihiyle 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü yürüyüşü 2006 yılından bu yana her yıl düzenli olarak İstiklal Caddesi’nde gerçekleşiyor.

Taksim’in ablukaya alınması, Onur Yürüyüşleri ve 8 Mart Feminist Gece Yürüyüşlerinin yasaklanmasıyla başlayan sürecin bir devamı olarak 2017 yılı itibariyle 25 Kasım yürüyüşleri de polis ablukası ve müdahaleleri ile karşılaşıyor. Devam eden yıllarda da 25 Kasım yürüyüşleri yasaklamalar, engeller ve polis müdahaleleri eşliğinde devam ediyor.